Аналитикон

N 05 (125), Մայիս, 2019

Հեղափոխությամբ Հայաստանում իշխանություն ձևավորած ուժն անխուսափելիորեն բախվում է նախորդ իշխանությունների հետ ամուր թելերով կապված արցախյան էլիտայի հետ

ԼՂՀ և ՀՀ իշխանությունների միջև թավշյա հեղափոխությունից հետո հաստատված չհասկացվածությունն ու վախերի առկայությունը նոր ու սուր դրսևորում ստացան սահմանադրական կարգը տապալելու մեջ մեղադրվող Ռոբերտ Քոչարյանի կալանքի վերաբերյալ դատավարության ժամանակ։ ԼՂՀ երկու նախագահներ (նաև նրանց հենարանը հանդիսացող արցախյան ղեկավարության այլ պաշտոնյաներ) Արկադի Ղուկասյանն ու Բակո Սահակյանը հետևողականորեն իրենց վրա վերցրին Ռոբերտ Քոչարյանին ամեն գնով կալանքից ազատելու հարցը և հանրային տրամադրությունների հերթական շիկացման գնով կատարեցին այս նվազագույն նպատակը. նախ՝ եռատոնին վերջինիս մասնակցության պատրվակով օրակարգ խցկելով Քոչարյանին կալանքից ազատելու հարցը, հետո՝ նաև Քոչարյանին կալանքից ազատելու երաշխավորագրեր դատարան ներկայացնելով։ Իսկ դատարանի կողմից այդ երաշխավորությունը բավարարելը դիմահար հարված էր հեղափոխությանը, դրա բերած օրակարգերին, նպատակներին,  սկզբունքներին, և հասցված հարվածի մեջ իրենց մասնակցությունն ունեցան նաև Արցախի նախագահները։

Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետի պաշտոնը ստանձնելուց ի վեր երրորդ անգամ այցելել է Բրյուսել և հանդիպումներ ունեցել Եվրամիության հեռացող առաջնորդների հետ։ Եվրախորհրդարանը մայիսյան ընտրություններից հետո ունենալու է նոր ղեկավարություն, որի առաջնահերթություններն անխուսափելիորեն համապատասխանելու են ընթացիկ իրողություններին և մարտահրավերներին։ Բայց միացյալ Եվրոպայի նոր առաջնորդների հետ պաշտոնական Երևանի աշխատանքը զրոյից չի սկսվելու։ Երևան-ԵՄ հարաբերություններն ունեն ծանրակշիռ հենք՝ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին հաձայնագիրը ներկայումս ԵՄ անդամ երկրների վավերացման փուլում է, իսկ ԵՄ երկրների գրեթե կեսում, այդ թվում և առաջամուղ երկրում՝ Գերմանիայում, համաձայնագրի վավերացումն ավարտին է հասցվել։

Պայքարել ընդհանրապես, նշանակում է՝ ընդհանրապես չպայքարել: Մի խելոք մարդ է ասել։ Այս միտքն ես հիշում, երբ նայում ես Հայաստանում կոռուպցիայի դեմ պայքարի զարգացումներին և շրջադարձերին։

Հայաստանում կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասին սկսեցին խոսել մի 20 տարի առաջ։ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանն անգամ կոռուպցիայի դեմ պայքարի հարցերով խորհրդական-օգնական ուներ։ Բայց նա, բնականաբար, մենակ չէր կոռուպցիայի դեմ դժվար պայքարում։ Թեև Հայաստանի այս՝ երրորդ հանրապետությունը, Հայաստանի խորհրդային՝ երկրորդ հանրապետությունից ժառանգել էր մի քանի իրավապահ կառույց, ստեղծվեցին նորերը։ Այսօր պատկերը հետևյալն է։ Ունենք.

Դուք հիմա կկարդաք երկու պարբերություն, որոնք առաջին հայացքից կարծես թե ուղիղ կապ չունեն և անգամ` նույն հոդվածի տրամաբանության մեջ այնքան էլ չեն տեղավորվում:

Եվ այսպես,առաջին պարբերություն՝

հայաստանյան հասարակությանն ու ընդհանրապես հայությանը մեծամասամբ հետաքրքիր են Թուրքիան, թուրքերը և այն, ինչ կատարվում է այդ երկրում: Մեր ընդհանրացված աշխարհաքաղաքական պատկերացումներում Արաքս ու Ախուրյան գետերի մյուս ափին Թուրքիան է և թուրքերը: Իսկ որքա՞ն հետաքրքիր են մեզ Թուրքիայի քրդերը, ի՞նչ գիտենք նրանց մասին, ինչքա՞ն ենք հետևում նրանց: Թեև Հայաստանի Հանրապետության սահմանից արևմուտք թուրքական պետությունն է, սակայն այդ հատվածի բնակիչների զգալի մասը հենց քրդերն են, ուստի ժամանակն է, որ քրդական թեման առավել մեծ տեղ ունենա մեր օրակարգում:

2018 թ. մարտի 13-ին Ռեքս Թիլերսոնին փոխարինած ԱՄՆ նորանշանակ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն նույն թվականի մայիսի 21-ին հայտարարեց Իրանի հանդեպ այդ երկրի նոր ռազմավարությունը։ Իսկ մայիսի 8-ին արդեն նախագահ Դոնալդ Թրամփը, իրականացնելով  իր նախընտրական խոստումը, միակողմանիորեն դուրս եկավ Իրանի միջուկային ծրագրերի շուրջ Իրան-5+1-ի համաձայնությունից։ Պոմպեոն Իրանի հետ  բանակցելու և նոր համաձայնություն կնքելու համար 12 նախապայման առաջադրեց. դրանցից միայն 3-ն էին վերաբերում Իրանի միջուկային ծրագրերին, որոնք առկա են նաև Իրան-5+1-ի համաձայնությունում։ Իսկ ՄԱԳԱՏԷ-ի գլխավոր տնօրենի զեկուցագրերը վկայում են, որ Իրանը լիովին իրականացնում է դրանք։ Այլ նախապայմաններից են՝ հրթիռաշինության կասեցումը, Սիրիայից իրանցի և իրանամետ շիա այլ ուժերի դուրս բերումը, ԱՄՆ-ի և վերջինիս դաշնակից երկրների այն քաղաքացիների ազատ արձակումը, որոնք բանտարկված են Իրանում «շինծու» մեղադրանքներով և այլն։ Միաժամանակ՝ Պոմպեոն հայտարարեց, թե ԱՄՆ-ն ուժեղացնելու է Իրանի դեմ տնտեսական և այլ ճնշումները։ Նա ընդգծեց նաև, որ եթե Իրանն ընդունի առաջ քաշած նախապայմանները, ապա ԱՄՆ-ն պատրաստ է վերականգնել Իրանի հետ դիվանագիտական փոխհարաբերությունները և աջակցել այդ երկրի խաղաղասիրական միջուկային ծրագրերին։ Այլ կերպ ասած՝ ԱՄՆ-ն նպատակամղված է առավել խիստ ճնշումների միջոցով Իրանին պարտադրել  իրականացնելու լուրջ փոփոխություններ արտաքին ու տարածաշրջանային քաղաքականության ոլորտներում, ինչը թերևս անհավանական է: 

Ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության գոտում հրադադարի հաստատման 25-ամյակի կապակցությամբ

Մայիսին լրանում է Ռուսաստանի Դաշնության միջնորդությամբ ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության բոլոր կողմերի՝ Արցախի Հանրապետության (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության), Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կնքված հրադադարի հաստատման 25-ամյակը: 1994 թ. մայիսի 11-ի լույս 12-ի գիշերը, կամ ավելի ճիշտ՝ 00:01-ից, ուժի մեջ է մտել հակամարտության գոտում կրակի և ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին համաձայնագիրը:

Արցախում իշխանության կոռումպացված, օլիգարխիկ համակարգը պահպանելու նպատակ ունեցող քաղաքական ուժերի համախմբումը մեծացնում է լարվածությունը հասարակության մեջ։ Արցախի իշխանությունները, որոնք պարտավոր էին ապահովել անցումային շրջանի կայունությունն ու ընտրությունների անցկացումը, ընդունակ չեն կատարել իրենց պարտականությունները և կանգնած են հասարակական գործընթացների նկատմամբ վերահսկողությունը կորցնելու շեմին։

Սերբիայի ղեկավարը, դիմելով պատգամավորներին, կոչ է արել ճանաչել «դառը ճշմարտությունը», այն է՝ Կոսովոյի կորուստը։ Վուչիչն առաջարկել է ընտրություն կատարել տարածաշրջանում դեպքերի զարգացման երկու սցենարների միջև՝ սառեցված հակամարտություն և Պրիշտինայի հետ հարաբերություների կարգավորում։

Մեկնաբանելով Պոմպեոյի այցը Ռուսաստան՝ հեղինակներն ընդգծում են, որ բանակցությունները երևան են հանել խորը հակասություններ։ Լարվածության պատճառն այն է, որ Արևմուտքը Ռուսաստանին մեղադրում է ազդեցության գոտու ընդլայնման ու ժողովրդավարությունների ապակայունացման մեջ։ Մոսկվայում էլ, ընդմին, ի ցույց են դնում Օբամայի վարչակազմի հակառուսական տրամադրությունները, թեև Թրամփի նախագահության ժամանակահատվածում իրավիճակը չի բարելավվել, նշվում է հոդվածում։

JAMNEWS ՄԱՅԻՍ 27, 2019

Եվրախորհրդարանի ընտրությունների արդյունքները սահմանում են մայրցամաքում քաղաքական հավասարակշռությունը տարիների կտրվածքով։ Բոլոր նրբերանգները՝ այդ թվում, թե ինչու է Ռուսաստանը միլիոններ ծախսում եվրասկեպտիկների աջակցության համար:

Հրապարակվել է Եվրամիության օրենսդիր մարմնի՝ Եվրախորհրդարանի ընտրությունների արդյունքների առաջին կանխատեսումը. մեծամասնությունը կազմում են եվրաինտեգրման կողմնակիցները: