Անալիտիկոն

05 (101), Մայիս, 2017

Ման­վել ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Ռազ­մա­վա­րա­կան և ազ­գա­յին հե­տա­զո­տութ­յուն­նե­րի
հայ­կա­կան կենտ­րո­նի տնօ­րեն
Եր­ևան

2017թ. ապ­րի­լի 2-ին Հա­յաս­տա­նում տե­ղի ու­նե­ցան հեր­թա­կան խորհր­դա­րա­նա­կան ընտ­րութ­յուն­նե­րը։ Այդ ընտ­րութ­յուն­ներն ու­շագ­րավ էին, քա­նի որ ա­ռա­ջինն էին խորհր­դա­րա­նա­կան կա­ռա­վար­ման ձևին ան­ցում են­թադ­րող և­ ոչ միան­շա­նակ գնա­հա­տա­կան ստա­ցած: [1] 2015թ. սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րից հե­տո։ Բո­լո­րին ա­ռաջ­նա­հեր­թո­րեն հե­տաքրք­րում էր, թե ո՞ր ու­ժե­րը կվճռեն վե­ցե­րորդ գու­մար­ման Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի քա­ղա­քա­կան պատ­կե­րը։ Չէ՞ որ խոս­քը երկ­րի քա­ղա­քա­կան հա­մա­կար­գի նոր կա­ռուց­ված­քի մա­սին է։ …>>>

­

Դա­վիթ ՍՏԵՓԱՆՅԱՆ
Լ­րագ­րող
Եր­ևան

Իս­րա­յել-Ադր­բե­ջան և Ի­րան-­Հա­յաս­տան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի փոխ­կա­պակց­վա­ծութ­յունն ինչ-որ չա­փով առ­կա էր այդ եր­կու հա­րավ­կով­կաս­յան հան­րա­պե­տութ­յուն­նե­րի ան­կա­խա­ցու­մից ի վեր։ Սա­կայն, ան­ցած տա­րե­վեր­ջին ծա­վալ­ված ի­րա­դար­ձութ­յուն­նե­րի շղթան թույլ է տա­լիս դի­տար­կել այդ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը հա­մաշ­խար­հա­յին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան հա­մա­պատ­կե­րում։ Այս փոխ­կա­պակց­վա­ծութ­յու­նը պայ­մա­նա­կա­նո­րեն սկսել է ձևա­վոր­վել 2016թ. նո­յեմ­բե­րի 9-ին՝ ԱՄՆ նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րութ­յուն­նե­րում Դո­նալդ Թ­րամ­փի հաղ­թա­նա­կից հե­տո։

…>>>

Ի­դա ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Ի­րա­նա­գետ
Եր­ևան

Մա­յի­սի 19-ին Ի­րա­նի Իս­լա­մա­կան Հան­րա­պե­տութ­յու­նում կա­յա­ցել են թվով 12-րդ նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րութ­յուն­նե­րը։ Ի հե­ճուկս այն հան­գա­ման­քի, որ ԻԻՀ քա­ղա­քա­կան հա­մա­կար­գում նա­խա­գա­հը սոսկ գոր­ծա­դիր իշ­խա­նութ­յան ղե­կա­վարն է և պե­տութ­յան երկ­րորդ դեմ­քը՝ Գե­րա­գույն ա­ռաջ­նոր­դից հե­տո, հե­տա­գա չորս տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում երկ­րի քա­ղա­քա­կան ու­ղե­գի­ծը զգա­լիո­րեն կախ­ված է հենց նա­խա­գա­հի ան­ձից։ …>>>

­

Ան­տոն ԵՎՍՏՐԱՏՈՎ
­Քա­ղա­քա­կան վեր­լու­ծա­բան
­Վո­րո­նեժ, Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նութ­յուն

Ի հե­ճուկս Ի­րա­նում կնոջ դրութ­յան մա­սին կարծ­րա­տի­պա­յին պատ­կե­րա­ցում­նե­րի՝ գե­ղե­ցիկ սե­ռի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներն Ի­րա­նում նե­րառ­ված են երկ­րի կյան­քի բո­լոր ո­լորտ­նե­րում՝ քա­ղա­քա­կա­նութ­յու­նից մինչև ռազ­մա­կան բնա­գա­վա­ռը։ Ի­րան­ցի կա­նանց մաս­նակ­ցութ­յամբ ա­մե­նա­հա­կա­սա­կան ո­լոր­տը թերևս սպորտն է։ Ի հե­ճուկս այն հան­գա­ման­քի, որ բո­լոր մի­ջազ­գա­յին մրցում­նե­րում ի­րան­ցի մար­զու­հի­նե­րը պար­տա­վոր են ներ­կա­յա­նալ հի­ջա­բով, այ­սինքն՝ մար­մի­նը ծած­կող և միայն ե­րեսն ու ձեռ­քե­րի դաս­տակ­նե­րը բաց թող­նող մար­զա­հա­գուս­տով, նրանք կա­րող են հպար­տա­նալ մի շարք լուրջ նվա­ճում­նե­րով։ …>>>

Ան­նա ԲԱՐՍԵՂՅԱՆ
Վեր­լու­ծա­բան
Եր­ևան

Հան­րա­պե­տա­կան կար­գեր հաս­տա­տե­լուց ի վեր (1923թ.) Թուր­քիան նման­վում է երկգլ­խա­նի վի­շա­պի, ո­րի գլուխ­նե­րը ա­նընդ­հատ պայ­քա­րի մեջ են:  Գ­լուխ­նե­րից մե­կը ազ­գայ­նա­կա­նութ­յունն է, իսկ մյուսն` իս­լա­միզ­մը: Փո­փո­խա­կան հաղ­թա­նակ­նե­րով ազ­գայ­նա­կան թևը գրե­թե 80 տա­րի կա­րո­ղա­ցել է ճնշել հե­տա­դի­մա­կան իս­լա­միստ­նե­րին: Շր­ջա­դարձ ե­ղավ «Ար­դա­րութ­յուն և զար­գա­ցում» կու­սակ­ցութ­յան  (ԱԶԿ) իշ­խա­նութ­յան գա­լուց հե­տո: Ներ­կա­յիս Թուր­քիան, Ռե­ջեփ Թա­յիփ Էր­դո­ղա­նի գլխա­վո­րութ­յամբ, դար­ձել է ան­կան­խա­տե­սե­լի մի պե­տութ­յուն, որ­տեղ ա­ռա­վել քան երբ­ևէ դո­մի­նանտ են մո­լե­ռան­դա­կան  տար­բեր հո­սանք­նե­րը: Ա­ռա­ջին ան­գամ Մուս­տա­ֆա Քե­մալ Ա­թա­թուր­քից հե­տո Հան­րա­պե­տա­կան Թուր­քիա­յի պատ­մութ­յան մեջ ան­հա­տի դերն ա­վե­լին է, քան հա­մա­կար­գի­նը: Էր­դո­ղա­նը ձգտում է դառ­նալ նոր Ա­թա­թուրք և վե­րաց­նում է այն ժա­ռան­գութ­յու­նը, ո­րը Թուր­քիան ու­ներ մինչ ԱԶԿ-ի իշ­խա­նութ­յան գա­լը: Մինչ այդ Թուր­քիան ա­ռաջ­նորդ­վում էր քե­մա­լա­կա­նութ­յան գա­ղա­փա­րա­խո­սութ­յամբ, ո­րի հիմ­նա­կան վեց կե­տե­րը, հայտ­նի՝ որ­պես վեց նե­տեր, ամ­րագր­վել են Թուր­քիա­յի Սահ­մա­նադ­րութ­յան մեջ 1937-ին: Այժմ Էր­դո­ղա­նը փոր­ձում է կազ­մել սե­փա­կան հա­յե­ցա­կար­գը, ո­րը գրե­թե ամ­բող­ջութ­յամբ հա­կա­սում է Քե­մա­լի դոկտ­րի­նին:  Ներ­կա­յաց­նենք քե­մա­լա­կա­նութ­յան  վեց նե­տե­րը  և դ­րանց հա­կոտն­յա Էր­դո­ղա­նի քա­ղա­քա­կա­նութ­յու­նը: …>>>

© AFP 2017, Nicholas Kamm

Էնն ԷՓԼԲԱՈՒՄ (Ann Applebaum)

Նո­րա­գույն պատ­մութ­յան ա­մե­րիկ­յան բո­լոր նա­խա­գահ­ներն էլ պատ­ճառ­ներ ու­նեին դիկ­տա­տոր­նե­րի հետ հան­դի­պե­լու հա­մար։ Ֆ­րանկ­լին Ռուզ­վել­տը Յալ­թա­յի հա­մա­ժո­ղո­վում Եվ­րո­պան կի­սեց Իո­սիֆ Ս­տա­լի­նի հետ։ Ռի­չարդ Նիք­սո­նը Պե­կին մեկ­նեց, որ­պես­զի հան­դի­պի Մաո­յին։ Ռո­նալդ Ռեյ­գա­նը Ս­պի­տակ տանն ըն­դու­նել է Ֆի­լի­պին­նե­րի նա­խա­գահ Ֆեր­դի­նանդ Մար­կո­սին (Ferdinand Marcos) և ն­րա կնո­ջը։ Ա­մե­րիկ­յան շատ նա­խա­գահ­ներ հան­դի­պել են Սաուդ­յան Ա­րա­բիա­յի է­միր­նե­րի հետ՝ Վա­շինգ­տո­նում կամ Էր-­Րի­յա­դում։ …>>>

­

© DPA

­Մա­մու­լի տե­սութ­յուն. ­Նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րութ­յուն­նե­րի երկ­րորդ փու­լի ար­դեն հա­ջորդ օ­րը մի­ջազ­գա­յին լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը ող­ջու­նել են Է­մա­նո­ւել ­Մակ­րո­նի հաղ­թա­նա­կը …>>>

_______________________________________________

­Դա­նիել Է­քերտ

Եվ­րո­պա­յի «­Հի­վանդ մար­դը»: Է­մա­նո­ւել ­Մակ­րո­նի հաղ­թա­նա­կը կա­րող է Ֆ­րան­սիա­յին նոր շունչ հա­ղոր­դել, մինչև իսկ վեր­ջի­նիս հա­մար տնտե­սա­պես ­Գեր­մա­նիա­յին գե­րա­զան­ցե­լու նա­խադր­յալ­ներ ստեղ­ծել: ­Չէ՞ որ եվ­րա­գո­տու երկ­րորդ խո­շո­րա­գույն տնտե­սութ­յան նե­րու­ժը հսկա­յա­կան է: …>>>

(YURI KOCHETKOV/AFP/Getty Images)

Յու­րա­քանչ­յուր օր դժվար է ա­ռանձ­նաց­նել ա­ռաջ­նա­յի­նը երկ­րոր­դա­կա­նից:   Ռեֆ­լեք­սիան հենց դա է են­թադ­րում, մտա­ծել այ­սօր­վա կա­տար­վա­ծի մա­սին, ո­րի հի­ման  վրա  էլ կա­րող ենք կան­խա­տե­սել  գա­լիք ի­րո­ղութ­յուն­նե­րը: …>>>

The author is Brian Murphy, DNI

­

­Կարճ հատ­ված­ներ ԱՄՆ ազ­գա­յին հե­տա­խու­զութ­յան զեկույ­ցից

­Հա­րա­վա­յին ­Կով­կա­սում և ն­րա կոնֆ­լիկ­տա­յին գո­տի­նե­րում ի­րա­դար­ձութ­յուն­նե­րի տե­սութ­յունն, ինչ­պես նաև ­Ռու­սաս­տա­նում, Ուկ­րաի­նա­յում և ­Թուր­քիա­յում տի­րող ի­րա­վի­ճա­կի վեր­լու­ծութ­յու­նը ներ­կա­յաց­վել է ա­մե­րիկ­յան ­Սե­նա­տին: ­Տե­ղե­կատ­վութ­յու­նը դար­ձել է ԱՄՆ ազ­գա­յին հե­տա­խու­զութ­յան նոր տնօ­րեն ­Դե­նիել ­Քութ­սի զե­կույ­ցի մի մա­սը: …>>>