#01 (49) ՀՈՒՆՎԱՐ, 2013
Archive for Հունվար 2013
Արցախյան կարգավորումը 2012 թվականին
Մասիս ՄԱՅԻԼՅԱՆ
Արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության
հանրային խորհրդի նախագահ
Ստեփանակերտ
Անցած 2012 թվականն Արցախի համար հոբելյանական էր` ԼՂՀ պետական անկախության Հռչակագրի ընդունման (1992 թ. հունվարի 6), ԼՂՀ Պաշտպանության բանակի ստեղծման եւ Շուշիի ազատագրման (1992 թ. մայիսի 9) 20-ամյակն էր:
Հարավային Կովկաս. 2012 թվականի դասերը
Ալեքսանդր ՍԿԱԿՈՎ
Ռուսաստանի ԳԱ արեւելագիտության ինստիտուտի Կենտրոնական Ասիայի եւ Կովկասի ուսումնասիրության կենտրոնի աշխատանքային խմբի համակարգող
Մոսկվա
2012 թվականը Հարավային Կովկասի համար չի եղել հեղափոխությունների, արմատական բարեփոխումների կամ պատերազմների տարի: Այդ տարին, ըստ երեւույթին, կարելի է բնութագրել որպես տեղում դոփելու եւ լճացման տարի: Բայց ես, այնուամենայնիվ, այն կհամարեի անցումային տարի, որի մեջ ներդրված են եւ, ինչպես ինձ է թվում, ներկայիս օրվա առօրեականության եւ ունայնության միջից նշմարվում են ապագայի նախանշանները:
Ամերիկյան “Մագնիտսկու ակտը”. ի՞նչ կարող է այն նշանակել հայերի համար
Էմիլ ՍԱՆԱՄՅԱՆ
“The Armenian Reporter” պարբերականի խմբագիր
Վաշինգտոն
2012 թ. դեկտեմբերի 14-ին նախագահ Օբաման ստորագրել է ՙՄագնիտսկու ակտ՚ անվամբ հայտնի օրենքը: Այս օրենքը պատժամիջոցներ է սահմանում մարդու իրավունքների կոպիտ խախտման մեջ կասկածվող մի շարք ռուսաստանյան պաշտոնյաների դեմ, արգելում նրանց մուտքն ԱՄՆ եւ սառեցնում նրանց բանկային հաշիվներն ամերիկյան բանկերում: Նման պատժամիջոցների ընդունում սպասվում է նաեւ Եվրոպայում:
Վրացական ժողովրդավարությունն` ինքնորոնումների մեջ
Իրակլի ՉԻԽԼԱՁԵ
Լրագրող
Թբիլիսի
Վրաստանի համար 2012 թվականի թերեւս ամենագլխավոր դասը դարձան հոկտեմբերի 1-ին կայացած խորհրդարանական ընտրությունները, որոնց արդյունքում Վրաստանի նորագույն պատմության մեջ առաջին անգամ տեղի է ունեցել խաղաղ ճանապարհով իշխանափոխություն:
Չքաղած դաս
Գեղամ ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆ
“Անալիտիկոն” ամսագրի գլխավոր խմբագիր
Ստեփանակերտ
2012 թվականի ամենակարեւոր միտումն, ըստ իս, այն էր, որ ղարաբաղյան հիմնախնդրի քաղաքական կարգավորման բանակցային գործընթացը հայտնվեց եթե ոչ փակուղում, ապա բավականին դժվարին կացության մեջ: Նման կացություն կարծես թե չէր եղել հետպատերազմյան բանակցային գործընթացում: Կարծում եմ` դա հայկական կողմերի մեղքով չէր, ոչ էլ միջնորդների: Լուրջ հիմքեր կան պնդելու, որ պաշտոնական Բաքվի ՙշնորհիվ՚ ստեղծվեց այս վիճակը:
“Վերբեռնման” փլուզումը լուրջ խնդիր է Ադրբեջանի եւ Հայաստանի համար
Նոր “սառը պատերազմը” պաշտոնական Բաքվին ու Երեւանին ստիպում է կատարել միանշանակ արտաքին-քաղաքական ընտրություն, ընդսմին` մի իրավիճակում, երբ ոչ մի ընտրություն էլ չկա
Ռաուֆ ՄԻՐԿԱԴԻՐՈՎ
Լրագրող
Բաքու
Անցնող տարվա արդյունքներն ամփոփելը հեշտ չէ: Եթե իրավիճակը համապարփակ դիտարկենք, ապա անցնող տարվա գլխավոր արդյունքն այսպես կոչված ռուս-ամերիկյան ՙվերբեռնման՚ ՙթաղումն՚ էր եւ ՙսառը պատերազմի՚ հերթական փուլի սկիզբը: Մեծ հաշվով` անսպասելի ոչինչ տեղի չի ունեցել: Դեռեւս երեք տարի առաջ, ավելի ճշգրիտ` 2009 թ. փետրվարի 25-ին, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի նախկին խորհրդական Անդրեյ Իլարիոնովը Կոնգրեսում լսումների ժամանակ համոզիչ կերպով հիմնավորել է ՙվերբեռնման թաղման՚ անխուսափելիությունը:
Տեխնոլոգիաների ռեւանշը. 2012-ի դասերը
Միքայել ԶՈԼՅԱՆ
Անկախ վերլուծաբան
Երեւան
Երբ փորձում ես գտնել բառեր, որոնք կարող են բնորոշել անցած տարին, ակամա միտքդ են գալիս այնպիսի բառեր, ինչպիսին են ՙանսպասելի՚, ՙանհասկանալի՚, ՙտարօրինակ՚, ՙպարադոքսալ՚, կամ, ինչպես մի քանի ամիս առաջ մեկ այլ համատեքստում ասաց մեր պետության ղեկավարներից մեկը, ՙսթափեցնող՚:
Նոր դարաշրջան է սկսվել…
Իզիդա ՃԱՆԻԱ
“Нужная газета” թերթի խմբագիր
Սուխում
Հունվարի 15-ին սկսվեց նոր դարաշրջանը: Երկիրը խրախճանքի սեղանից հետո սկսեց մարսել անցած տարվա արդյունքներն ու քննարկել ամանորից առաջ երկրի նախագահի ուղերձում մատնանշված ապագայի ծրագրերը:
Մտորումներ` Freedom House կազմակերպության տարեկան զեկույցի շուրջ
Անահիտ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ
Լրագրող
Ստեփանակերտ
Freedom House միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության վերջին տարեկան զեկույցը, որում Լեռնային Ղարաբաղը դասվում է ՙմասամբ ազատ՚ երկրների շարքը, լայն արձագանք գտավ Արցախում: Երկու տարի անընդմեջ նույն կազմակերպության որակմամբ ՙոչ ազատ՚ Արցախում այս անգամ լուրը տարածվեց նույնիսկ արտաքին գործերի նախարարության մակարդակով, այդ մասին խոսում էին նաեւ լրատվամիջոցները, մեկնաբանում տարբեր քաղաքական գործիչներ:
2012 թվականի արդյունքները Հարավային Օսիայում
Դինա ԱԼԲՈՐՈՎԱ
“Սոցիալ-տնտեսական եւ մշակութային
զարգացման գործակալության” տնօրեն
Ցխինվալ
2012 թվականը Հարավային Օսիայի համար դյուրին չէր: Ի վերջո ավարտվեցին 2011 թ. նոյեմբերից շարունակված նախագահական ընտրությունները: Տեղի է ունեցել իշխանափոխություն. նոր իշխանությունը ժառանգել է բազում չկարգավորված խնդիրներ, առաջին հերթին` քաղաքացիական ազատությունների վերականգնման ոլորտից, ինչպես նաեւ ստացել է նորերը` սոցիալական-տնտեսական զարգացման բնագավառից: Նրան նաեւ գլխավոր անակնկալ էր սպասում` ի դեմս առավել քան 500 միլիոն ռուբլի բյուջետային պակասորդի, որը Հարավային Օսիայի համար նշանակալից գումար է: