Аналитикон

#12 (72) ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ, 2014

Մասիս ՄԱՅԻԼՅԱՆ
Արցախի արտաքին քաղաքականության
եւ անվտանգության հանրային խորհրդի նախագահ
Ստեփանակերտ

2014թ. հրադադարի խախտման առաջին լուրջ դեպքը տեղի է ունեցել հունվարի 19-ի լույս 20-ի գիշերը, երբ ադրբեջանական զինված կազմավորումները դիվերսիոն գործողությունների փորձ են կատարել ԼՂՀ-ի եւ Ադրբեջանի սահմանի հյուսիս-արեւելյան եւ հարավ-արեւելյան ուղղություններով: Հիշյալ փորձերը կանխվել են ԼՂՀ Պաշտպանության բանակի զինծառայողների կողմից: Մարտերից մեկի ժամանակ զոհվել է կրտսեր սերժանտ Արմեն Հովհաննիսյանը: Ադրբեջանական կողմի կորուստները տարբեր տվյալներով կազմել են 5-6 հոգի սպանված եւ շուրջ 20 հոգի վիրավոր:

…>>>

Ատելությունը թույլ մարդկանց զայրույթն է: 

Ալֆոնս Դոդե

Անահիտ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ
Լրագրող
Ստեփանակերտ

Այս տարին էլ մոտեցավ իր ավարտին, բայց դարձյալ ոչ մի քայլ չարեցինք մեր այն գլխավոր «նպատակին» հասնելու համար, որի մասին արդեն խոսում ենք քսան տարուց ավելի: Խոսքս ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման մասին է, որի անհրաժեշտությունն այս քսան տարիների ընթացքում տարաբնույթ հայտարարություններով ընդգծվել է եւ Հայաստանում, եւ Ադրբեջանում, եւ Ղարաբաղում: Էլ չենք խոսում միջնորդների ու միջազգային կառույցների բազմաթիվ հայտարարությունների մասին:

…>>>

Նաիրա ՀԱՅՐՈՒՄՅԱՆ
Լրագրող
Երեւան

2014 թվականը պատմության մեջ կմնա որպես Ռուսաստանի վրա միջազգային ճնշում գործադրելու տարի: Տարեսկզբին Ռուսաստանը բռնակցեց ուկրաինական Ղրիմն, ինչն այնքան էլ նյարդային չընդունվեց միջազգային հանրության կողմից: Ավելին` Ուկրաինան ինքնակամ հանեց սեփական բանակը Ղրիմից:

…>>>

Ավազ ՀԱՍԱՆՈՎ
Հումանիտար հետազոտությունների միության տնօրեն
Բաքու

Արաբական աշխարհում տեղի ունեցած քաղաքական իրադարձություններից հետո նախկին խորհրդային հանրապետություններում եւ հատկապես Հարավային Կովկասում կայունություն պահպանելու հնարավորությունը չէր կարող կասկածներ չհարուցել: 2014թ. Ուկրաինայում մայդանական շարժման ընդարձակումը, որը ներքաշեց երկիրը քաղաքական ճգնաժամի մեջ, նպաստեց բոլոր հարեւան երկրներում ներքին քաղաքականության վերանայմանը:

…>>>

Հարցազրույց`  փորձագետ-հակամարտաբան Զուրաբ ԲԵՆԴԻԱՆԻՇՎԻԼՈՒ հետ

– 2014 թ. Վրաստանում տեղի ունեցած հիմնական իրադարձություններից որո՞նք կգնահատեիք դրական, եւ որո՞նք` բացասական նիշով:

– Դրական իրադարձություններից ամենակարեւորը թերեւս այն է, որ պահպանվել են քաղաքական արեւմտամետ ուղեգիծն ու եվրոպական ընտանիքին Վրաստանի խորացող ինտեգրման միտումները: Այս տարի մենք վերջապես ստորագրել ենք Եվրամիության հետ Ասոցացման համաձայնագիրը, կայացել են պետության ղեկավարի մի քանի շատ կարեւոր այցեր ԱՄՆ եւ Եվրամիության երկրներ` հանդիպումներ Բարաք Օբամայի, Ժոզե Բառոզուի հետ եւ այլն: Բազմաթիվ դրական այլ պահեր են հիշատակելի կառավարության արտաքին քաղաքական ուղեգծում:

…>>>

Իզիդա ՃԱՆԻԱ
«Нужная газета» թերթի խմբագիր
Սուխում

Ամփոփել օրացուցային տարվա արդյունքներն այն ժամանակ, երբ քաղաքական տարին նոր է ուժի մեջ մտնում` հեշտ գործ չէ: 2014թ. մայիսին Աբխազիայում խաղաղ` առանց մեկ կրակոցի հեղափոխություն է տեղի ունեցել:

Հանցավորության բարձրագույն մակարդակը, հարաճուն կոռուպցիան, բնակչության սոցիալական պաշտպանության ցածր մակարդակը, անբավարար թոշակներն ու աշխատավարձերը, առողջապահության եւ կրթության փաստացի բացակայությունը եւ երկրի կառավարման ավտորիտար ոճը տեղի ունեցած հեղափոխության համար լավագույն նախադրյալներն էին ստեղծել:

…>>>

Մարիա ՊԼԻԵՎԱ
Լրագրող
Ցխինվալ

Անցնող տարվա ընթացքում Հարավային Օսիայում ոչ մի արտասովոր բան տեղի չի ունեցել. երկրում կայացել են խորհրդարանական ընտրություններ, ոչ կառավարական կազմակերպությունների դեմ օրենք է ընդունվել (օրենքում դրանք անվանված են ոչ առեւտրային կազմակերպություններ), իրականացվել է հանրապետության գլխավոր ավտոմայրուղու` Տրանսկամի վերանորոգումը, ճանապարհ, որը ոչ միայն Հարավային Օսիան է միացնում Հյուսիսային Օսիայի հետ, այլեւ ողջ Հարավային Կովկասը` Հյուսիսային Կովկասի հետ: Կարգի է բերվել նաեւ մայրաքաղաքը հեռավոր Լենինգորի շրջանի հետ կապող ճանապարհը, որը 2004-2008թթ. մասամբ գտնվել է Վրաստանի իրավասության ներքո: Իսկ արտաքին քաղաքականության մեջ «ամենանշանավոր» իրադարձությունը Հարավային Օսիայի կողմից Լուգանսկի եւ Դոնեցկի ժողովրդական հանրապետությունների ճանաչումն էր:

…>>>

Աննա ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
Լրագրող
Երեւան

Անցնող տարին Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության համար լի էր բազմաթիվ նախաձեռնություններով, որոնք առնչվում էին հասարակության ամենատարբեր ոլորտներին ու շոշափում տարաբնույթ խնդիրներ, սակայն եթե նախորդ երկու տարիներին արձանագրվեց երկու խոշոր` Մաշտոցի պուրակի եւ 100-ի շարժումն ապահովող հաղթանակներ, ապա նույնը չի կարելի ասել 2014 թվականի համար: Նախորդ տարեվերջից սկիզբ առած եւ տարվա ընթացքում ձեւավորված բազմաթիվ նախաձեռնություններից միակը, որ կարելի է հաջողված համարել` հղի կանանց տրվող նպաստի կրճատման դեմ ուղղված պայքարն էր, որը հիմնականում հասավ նրան, ինչին ձգտում էր:

…>>>

Նոնա ՇԱՀՆԱԶԱՐՅԱՆ
Անկախ հետազոտող
Երեւան

Join, or die, Join and die, կամ վերադա՞րձ դեպի ապագա: Տարվա իրադարձությունները` Ռուսաստանի աջուահյակ հարձակողական եւ շահարկումային քաղաքականությունն, ըստ իս, հանդիսանում է աշխարհում հռչակված գաղափարներից եւ արժեքներից աննախադեպ նահանջ: Հանուն արդարության հարկ է նշել, որ արեւմտյան երկրների քաղաքական գործիչները նույնպես կատարել են մի շարք ապակառուցողական գործողություններ` հարված հասցնելով համաշխարհային հավասարակշռությանը: Այսպես թե այնպես, 2013թ. Վ. Պուտինը պաշտոնապես հայտարարել էր, որ հարգելու է Ուկրաինայի որոշումն` անկախ նրանից, թե այն ինչպիսին է լինելու: Ակնհայտ է, որ նա տրամագծորեն հակառակ կերպով վարվեց` գլորելով աշխարհը դեռեւս ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանում առատորեն խմորված կարծրատիպային դիխոտոմիաների եւ «աշխարհաքաղաքական փակուղիների» անդունդը:

…>>>

Արմեն ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
Քաղաքագետ
Երեւան

Անցնող տարում Հայաստանի ներքին եւ արտաքին քաղաքական զարգացումները նշանավորվեցին մի քանի ուղղություններով: Երկրի ներսում եւ նրա սահմաններից դուրս կատարված փոփոխությունները որոշակիորեն ուրվագծում են գալիք 2015 թվականը` խոսելով նաեւ պատմությունից առնելիք դասերի անհրաժեշտության մասին: Միջազգային հարաբերությունների շրջանակներում ընթացող գործընթացները եւս մեկ անգամ հաստատեցին, որ այդ հարաբերություններում վճռորոշը շարունակում է մնալ ուժը` ի հեճուկս երկրների անվտանգությունը երաշխավորող փաստաթղթերի: Երկրի ներսում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացները ցույց տվեցին, որ կառավարման համակարգի կայացման համար անհրաժեշտ են մրցակցող ուժեր:

…>>>