Аналитикон
  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները
Аналитикон
  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները
Аналитикон
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները

Մարդու իրավունքները հարձակումների տակ են

marut
March 2017
Արշավ ընդդեմ Էրենի և Շավքանի նկատմամբ առաջ քաշած մեղադրանքների


Քերի Մոսքոգիրի
Amnesty International

Այսօր աշխարհով մեկ մարդու իրավունքներն ու արտահայտվելու  ազատությունը հարձակումների տակ են:  Մենք դարձել ենք ականատեսը գլոբալ միտման, թե ինչպես են հանուն ազգային անվտանգության սահմանափակվում քաղաքացիական հասարակության ազատությունները: Մարդիկ և խմբերը, որոնք պաշտպանում են այդ իրավունքները,  թիրախավորվում են: Նրանք առերեսվում են ֆինանսավորման, կարգավիճակի և գործունեության ապահովման   ահագնացող  խստացումների հետ. բոլորն են սահմանափակումների  ենթարկվում կամ նույնիսկ կասեցնում  իրենց գործունեությունը:Ներկա պահին ողջ աշխարհում անարդարությունների մասին խոսելու համար  մարդիկ ռիսկի են ենթարկում ամեն ինչ: Նրանց թվում են լրագրողները, ուսանող-առաջնորդները, քաղաքական  ընդդիմադիրները, ուսուցիչները, իրավաբանները,  կանանց իրավունքների  ու շրջակա միջավայրի համար պայքարող ակտիվիստները և շատ ուրիշներ: Նրանք հալածվում են, կտտանքների ենթարկվում, բանտարկվում և նույնիսկ սպանվում լոկ նրա համար, որ համարձակություն ունեն ոտքի կանգնելու՝  հանուն  ճշմարտության:

Մենք   ականատես ենք լինում  սահմանափակող ազգային օրենքների, քաղաքականության և գործուն քայլերի միջոցով մարդու իրավունքների ակտիվիստների և կազմակերպությունների թիրախավորման:  Այն ներառում է նաև արտասահմանյան ֆինանսավորում ստանալու  սահմանափակումները, ակտիվիստների հաշիվները սառեցնելը, ճանապարհորդելու արգելքները և   արտերկրյա վիզա ստանալու պահանջների խստացումը՝ կանխելու համար նրանց մասնակցությունը միջազգային համաժողովներին:

Նկատում ենք նաև մարդու իրավունքների որոշ պաշտպանների նկատմամբ թիրախավորված հսկողություն: Սրանք հարձակումներ են ոչ միայն այդ անհատների, այլ նաև ամբողջ քաղաքացիական հասարակության  դեմ:   Այս կերպ հնարավոր է վախի մթնոլորտ ձևավորել  և մյուսներին հետ պահել  մարդու իրավունքները պաշտպանելուց:

Կան նաև խմբեր, որոնք  առանձնակի վտանգի մեջ են:  Աշխարհի բոլոր տարածաշրջաններում կանանց իրավունքների  պաշտպանները հաճախ առերեսվում են  բռնությանը,  սպառնալիքներին ու ճնշումներին: Նրանք կարող են  նույնիսկ  զրկվել իրենց կյանքից  միայն այն պատճառով, որ  մարտահրավեր են նետում գենդերային   կարծրատիպերին և սոցիալական նորմերին, խնդրո առարկա են դարձնում այնպիսի հարցեր, ինչպիսին են սեռական և վերարտադրողական առողջությունը կամ պաշտպանում են խտրականության և չարաշահումների ենթարկվող կանանց և աղջիկների իրավունքները:

Աշխարհում չկա այնպիսի տարածաշրջան, որը  նախորդ տարվա ընթացքում չի  տուժել  այլախոհության նկատմամբ կիրառվող սահմանափակումներից:    Որոշ դեպքեր չափազանց ակներև էին և  բռնի, մնացածներն՝ ավելի   թեթև և քողարկված հարգանքի շղարշով: Մենք ականատես եղանք այլախոհների և մամուլի  հետապնդումների այնպիսի երկրներում, ինչպիսին են Թուրքիան և Բահրեյնը:   Տեսանք նաև Եվրոպայի մեծ մասում և ողջ  ԱՄՆ-ում ատելության խոսքի տարածումը:

Հաճախ լրագրողները գտնվում են  մարդու իրավունքների խախտումների առաջնագծում: Նրանք  կարևոր դեր են խաղում  մարդու իրավունքների չարաշահումների վերհանման  գործում: Սա նշանակում է, որ շատ վայրերում լինել լրագրող  համարժեք է  անձնական   վտանգի ենթարկվելուն:

Օրինակ, Թուրքիայում  ականատես եղանք, որ  արտահայտվելու ազատությունը ագրեսիվ կերպով սահմանափակվեց: Անցյալ տարվա հուլիսի  ռազմական հեղաշրջման  փորձի ժամանակ   Թուրքիայում շատացան այլախոհների նկատմամբ հետապնդումները:  Այս շրջանակում  ներառված են նաև հանրային ոլորտի շուրջ 100 հազար աշխատակիցներ, որոնք  հեռացվեցին  իրենց պաշտոններից ահաբեկչական կազմակերպությունների հետ  ենթադրյալ առնչության  և  ազգային անվտանգության սպառնալիք  հանդիսանալու հիմքերով:

Արդյունքում 118 լրագրողներ  հայտնվեցին նախնական  կալանքի տակ,  և 184 մեդիա-կազմակերպություններ ընդմիշտ փակվեցին: Ինտերնետի գրաքննությունը նույնպես մեծացավ, և գործադիր իշխանության հրահանգով նոյեմբերին շուրջ  375 հասարակական կազմակերպություններ, ներառյալ կանանց իրավունքների խմբեր, իրավաբանական  միավորումներ և մարդասիարական կազմակերպություններ, փակվեցին:

Էրեն Քեսքինը,  մարդու իրավունքներով զբաղվող իրավաբան և խմբագիր, Թուրքիայում մեկն էր այն բազմաթիվ մարդկանցից, ով թիրախավորվել էր: Նա ենթարկվել էր մահվան սպառնալիքների, ֆիզիկական հարձակումների և մշտական դատական հետապնդումների: Նրա դեմ    ավելի քան հարյուր անգամ մեղադրանքներ են առաջ քաշվել, և մեկ անգամ չէ, որ  դատապարտվել  է  հիմնականում քրդերի իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվելու համար:

Անցյալ տարվա հեղաշրջման փորձից հետո Էրենը  մեղադրվեց իրավախախտումների մեջ՝   քրդական  «Özgür Gündem» թերթի հետ աշխատելու   և  ահաբեկչական կազմակերպության  անդամակցության համար: Եթե հաստատվի մեղադրանքը, ապա նա կարող է ցմահ ազատազրկման ենթարկվել:

Եգիպտոսում   ապստամբության  հենց սկզբից նկատում ենք մարդու իրավունքների և   խոսքի ազատ արտահայտման իրավունքի շարունակական  վատթարացում: Իշխանությունները բազմիցս սահմանափակել են  ազատ արտահայտվելու, միավորումներ կազմելու և հավաքներ անցկացնելու իրավունքները: Լրագրողները և ակտիվիստները ենթարկվել են  ձերբակալությունների, հետապնդումների  կամ բանտարկությունների՝  ցույցերը լուսաբանելու կամ դրանցում մասնակցություն ունենալու համար:

Ֆոտոլրագրող Մահմուդ Աբու Զեյդը, ով հայտնի է նաև  Շուքան անվամբ, և ուրիշ ավելի քան 730 այլ մարդիկ  շարունակում են զանգվածաբար ենթարկվել  գաղտնալսումների, անարդար դատավարության, որը սկսվել է  2015թ-ի դեկտեմբերին:

Շուքանի նկատմամբ կեղծ մեղադրանքներ են առաջ քաշված,  ներառյալ  քրեական  խմբավորումներին անդամակցելը  և սպանություն՝ 2013-ի օգոստոսի 14-ին մայրաքաղաք Կահիրեի  նստացույցը   վավերագրելու  ժամանակ: Այժմ 3 տարի է՝  նա բանտարկված է, և զուտ իր մասնագիտական աշխատանքը կատարելու համար կարող է նույնիսկ մահվան դատապարտվել:

«Amnesty»-ն արշավներ է անցկացնում, որպեսզի Էրենի և Շավքանի  նկատմամբ առաջ քաշած մեղադրանքները չեղյալ համարվեն, և անհապաղ ու  առանց պայմանների ազատ արձակեն Շուքանին:

Սակայն աշխարհի  այլ մասերում, որտեղ լրագրող  լինելը  չի  նշանակում կենաց ու մահու պայքար մղել, մեդիան և թղթակիցները կարող են դժվարություններ ունենալ՝ կատարելու իրենց աշխատանքը: Մեդիայի նկատմամբ թշնամական հռետորաբանությունը  լայն տարածում ունի: Օրինակ, նախագահ Թրամփն օգտագործում է թվիթերյան իր միկրոբլոգը, որպեսզի հարձակվի որոշ  լրատվամիջոցների թղթակիցների վրա, ներառյալ  «CNN»-ը և  «BBC»-ն, որոնց վերջերս արգելվել է մասնակցել Սպիտակ տան բրիֆինգներին:

Ազատ արտահայտման իրավունքը  մարդու իրավունքների պաշտպանության սիրտն է: «Amnesty»-ն հավատում է մարդու իրավունքների պաշտպանների պաշտպանությանը և  մարդու իրավունքների խախտումների դեմ  գործելու նրանց իրավունքին:  Այդ իսկ պատճառով  ուրախ էինք, երբ միջազգային հանրությունը 1998-ին պաշտոնապես ընդունեց ՄԱԿ-ի «Մարդու իրավունքների պաշտպանների  հռչակագիրը»:  Սա այն էր, ինչի համար մեր  անդամները  պայքարում էին, քանի որ   հաստատակամորեն հավատում էինք՝  նրանք, ովքեր  ոտքի են ելնում հանուն մարդու իրավունքների,  վճռորոշ փոփոխությունների գործակալներն են:

Չնայած այս  դրական զարգացումներին,  այնուամենայնիվ, մենք դեռ տեսնում ենք  տարածքներ, որտեղ մարդու իրավունքների պաշտպանները կարող են իրենց գործունեությամբ զբաղվել, ու աջակցություն և պաշտպանություն ստանալու փոխարեն իրենք    թիրախավորվեն,   հարձակումների  ենթարկվեն:

Այդ պատճառով էլ «Amnesty»-ն ուժեղացնում է ջանքերն ի նպաստ գլոբալ շարժման՝  այս տարի հիմնելով մարդու իրավունքների պաշտպանների հետագա պաշտպանության և ճանաչման համաշխարահային արշավ:

Մենք, առավել  քան  երբևէ,  այդ պաշտպանների կարիքն ունենք: Նրանք  խոսում են հանուն ազատ խոսքի: Մարտահրավեր են նետում ռասիզմին և սեքսիզմին: Եվ, վերջապես,  մեր առաջնորդներին ստիպում են հաշվետու լինել: Առանց նրանց  աշխարհը կլիներ  նվազ արդար և պակաս հավասար: Չնայած 2016-ին մենք ականատես եղանք մարդկային վարվելակերպի վատագույն ձևերին,  սա նաև տարի էր, երբ երևակվեցին մարդկային   լավագույն արարքները: Անհամար մարդիկ  ոտքի կանգնեցին   հանուն մարդու իրավունքների պաշտպանության և բռնության զոհերի՝  հաճախ նաև  դրա համար  զոհաբերելով իրենց սեփական կյանքն ու ազատությունը: Նրանց թվում էին լրագրողներ, մեդիայի աշխատողներ, իրավաբաններ, կանանց և փոքրամասնությունների  իրավունքների պաշտպաններ, արշավների կողմնակցիներ և շատ այլ մարդիկ:

Չնայած  զարհուրելի  չարաշահումների և սպառնալիքների հետ առերեսվելուն՝ հենց նրանց  խիզախությունն ու  վճռականությունն է  աշխարհում մարդկանց համար  ավելի լավ ապագայի հույսեր ներշնչում:

Մենք պետք է տոնենք և  հիշատակենք նրանց բոլորի վճռականությունը, ովքեր  ոտքի կանգնեցին և պահանջեցին ազատ խոսք ամբողջ աշխարհում:

Քերրի Մոսքոգիրին Amnesty International արշավների տնօրենն է ՄԹ-ում

Հատուկ «Անալիտիկոնի» համար անգլերենից թարգմանեց Աննա Բարսեղյանը

Բնօրինակը՝ Humanrights.brightblue.org.uk

 

Նմանատիպ  նյութեր

Ռուսաստանի մեղսակցությունը Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղաշինության և խաղաղապահության մեջ

Ռուսաստանի մեղսակցությունը Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղաշինության և խաղաղապահության մեջ

December 2023

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող Ղարաբաղյան հակամարտության շրջանակներում Ռուսաստանի դերը և ռուս խաղաղապահ առաքելության լիակատար ձախողումը Սոսի Թաթիկյանի հոդվածի հիմնական...

Կարդալ ավելին

Գերմանիան պետք է կարևոր դեր խաղա Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների հարցում․ Շտեֆան Մայստեր

November 2023

Ինչո՞ւ է Գերմանիան ակտիվացել Հարավային Կովկասում, մասնավորապես, հայ-ադրբեջանական գործընթացում, ի՞նչ հեռանկարներ ունի հայ-գերմանական պաշտպանական համագործակցությունը և ինչպե՞ս Գերմանիան կարող է...

Կարդալ ավելին
Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացն ու մայիսյան ընտրությունները Թուրքիայում

Ինչո՞ւ են Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանվածները ձգտում ստանալ փախստականի կարգավիճակ

October 2023

Սոցիալ-տնտեսական խնդիրներից զատ, Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված անձինք բախվում են իրավական տարաբնույթ խնդիրների։ Նրանց մի մասը որպես լուծում տեսնում է իրենց...

Կարդալ ավելին
Ծայրահեղականության պատանդները․ ողբերգություն Մերձավոր Արևելքում

Ծայրահեղականության պատանդները․ ողբերգություն Մերձավոր Արևելքում

October 2023

Միքայել Զոլյան Մի քանի ամիս առաջ տեքստ էի գրում Մերձավոր Արևելքի հակամարտության մասին մի հեռուստահաղորդման համար, որը պետք է հայ...

Կարդալ ավելին

Մեր մասին

Հանդես` մտածող և ոչ անտարբեր մարդկանց համար

Պարբերականներ

  • 2024-ին ընդառաջ. Արցախն առանց հայերի, խաղաղության ու իրավունքների վերականգնման հույսեր
  • Հայաստանի Հանրապետության եռամիասնական գերխնդիրը 2024 թվականին
  • Հայաստանն ու Ադրբեջանը 2024 թ. նախաշեմին. խաղաղությու՞ն, թե՞ նոր պատերազմ

Հետադարձ կապ

+374-479-42693

[email protected]

© All rights reserved 2022 | The Analyticon.

  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian

© All rights reserved 2022 | The Analyticon.