Аналитикон
  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները
Аналитикон
  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները
Аналитикон
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները

Կրոնը` որպես էթնոդավանական հակամարտությունների խթանիչ

marut
August 2012

Այսօր ծավալվող կրոնական հակամարտությունների մեծամասնությունն ընդամենը կրոնապես գունավորված քաղաքական հակամարտություններն են

Մաքսիմ ԲԱՐԲԱՇԻՆ
Սոցիոլոգիական գիտությունների թեկնածու
Դոնի Ռոստով

ՌԴ Սահմանադրության 14-րդ հոդվածի համաձայն` Ռուսաստանի Դաշնությունն աշխարհիկ պետություն է, որում ոչ մի կրոն չի հռչակվում պետական կամ պարտադիր, իսկ կրոնական միավորումները տարանջատված են պետությունից: Սակայն, իրական պատմական փորձը վկայում է հասարակական գործընթացների վրա կրոնի ունեցած բարդ ազդեցության մասին: Խորհրդային Միության փլուզմամբ սկսված եւ ավտորիտարից ժողովրդավարական զարգացման միտումներին ցայսօր տեւող անցումը ռուսաստանյան հասարակությունում ուղեկցվում է դավանական անհանդուրժողականության ուժեղացմամբ:

 

Միջդավանական շփման հակամարտային ներուժը նախ եւ առաջ սնվում է տնտեսական եւ քաղաքական աղբյուրներից: Իսկ հանուն հավատի կամ հեղափոխության մարտնչողներին, Մաքս Վեբերի դիպուկ խոսքով, միավորում է ՙերկրում բացարձակ արդարությունն ուժով հաստատելու ձգտումը՚:

Միջդավանական լարվածության ուժեղացմանը նպաստում են պետական մարմինների եւ պաշտոնատար անձանց կողմից կրոնական միավորումների պետությունից անջատված լինելու եւ օրենքի առջեւ կրոների հավասարության սահմանադրական սկզբունքների խախտումը, ինչպես նաեւ Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցին` պետական եկեղեցուն վերածելու հզոր միտումը:

Դրա հետեւանքով Ռուսաստանի կենտրոնական տարածաշրջաններում ուղղափառությունը հանդես է գալիս ժամանակակից զանգվածային մշակույթի տարբերակի դերում` հեռուստատեսության կենտրոնական ալիքներով որոշ պաշտամունքների եւ հայտնի հոգեւորականների ու քաղաքական գործիչների ելույթների պարբերական հեռարձակմամբ: Ուշագրավ է, որ այդ ելույթները գնալով ավելի շատ են նմանվում հեռուստաշոուների:

Ռուսական ուղղափառությունը պետական կրոն, իսկ Ռուսաստանը` ՙուղղափառ տերություն՚ դարձնելու կարգախոսները կամ ՙՈւղղափառ մշակույթի հիմքերը՚ որպես հանրակրթական առարկա մտցնելու փորձը միանշանակ արձագանք են հարուցում մահմեդական եւ բուդդայական մշակույթի ժողովուրդների շրջանում` նպաստելով հակառուսական եւ ազգայնամոլական տրամադրությունների աճին եւ հանգեցնելով էթնոդավանական լարվածությանը:

Հակամարտային իրավիճակում գտնվող կողմերի տարբեր կրոնական պատկանելությունը նպաստում է լայնածավալ, երկարատեւ ու բռնարար հակամարտության առաջացմանը: Միջդավանական հակասությունները նպաստում են էթնոսների միջեւ բացասական հարաբերությունների աճին: Դա հաճախ է տեղի ունենում, քանի որ այսօր կրոնական ծիսակատարությունների հաճախող անձինք իրապես կրոնասեր անձնավորություններ չեն: Նրանք գնում են եկեղեցի եւ մասնակցում կրոնական արարողություններին` առաջնորդվելով ոչ այդքան կրոնական զգացմունքներով, որքան սոցիալական վարկանիշի ու հարմարավետության դրդմամբ` ՙքանզի այսպես վարվում են բոլորը՚:

Արդյունքում, կրոնականից մնում է սոսկ ՙպատյանը՚, մինչդեռ ՙբովանդակությունը՚ շարունակում է անփոփոխաբար աթեիստական մնալ` ինչպես եւ կոմունիստական ժամանակաշրջանում:

Այդ իսկ պատճառով որոշ վերլուծաբաններ կարծում են, որ ներկայումս ծավալվող կրոնական հակամարտություններն ավելի շուտ կրոնապես գունավորված քաղաքական հակամարտություններն են, որոնց կրոնական հայեցակետն արհեստականորեն առաջ է մղվում, սադրելով ավելին, քան իրականաում կա:

Այնուամենայնիվ, էթնոքաղաքական հակամարտություններում շահարկվում են նաեւ կրոնական կարգախոսներ: Ընդսմին, բախումների մասնակիցներն առաջնորդվում են կրոնի սահմանափակ ընկալմամբ, թե ինչ է ՙանհրաժեշտ պաշտպանել՚: Միաժամանակ, նրանք չեն ընկալում հավատը` որպես իդեալների եւ վարքականոնի աղբյուր: Արդյունքում, կրոնը կորցնում է իր մարդասիրական նշանակությունը եւ դառնում է քաղաքական պայքարի գործիք:

Ֆրանսիացի գրող Հերվե Բազենը նկատել է, որ մարդուն դեպի կրոն կարող է տանել նաեւ ՙինչ-որ հանդիսավորի հանդեպ մղումն ու պարզ եւ հստակ պատասխաններ ստանալու պահանջը, ինչպես նաեւ ապագան ապահովագրելու ցանկությունը՚: Ջավահարլալ Ներուն գրում է. ՙԿրոնը եւ միայն կրոնն է որոշում մեր արժեքների եւ մեր չափանիշների ընդհանրությունը` բացահայտելով մարդկային գործունեության սկզբունքներն ու ուղղությունները՚: Միաժամանակ նա նշում էր, որ ՙԿրոնն ունի ճշմարտությունը թաքցնելու, դոգմաներ սահմանելու եւ արագորեն արժեզրկվող արարողակարգերն ու բարեպաշտական դրսեւորումները հաստատելու միտում՚:

Այս դեպքում առաջանում են պայմաններ, որոնք թույլ են տալիս օգտագործել կրոնը միջէթնիկական հակամարտությունում` էթնիկական հանրությունը կրոնական հակառակորդի դեմ դիմակայությանը նախապատրաստելու համար: Սրբազան տեքստերում որոնվում են տարբեր էթնոքաղաքական հավակնություններ արդարացնող փաստարկներ: Այսպիսով, միջէթնիկական հակամարտությունը զգալիորեն խորացվում է` ձեռք բերելով միջդավանական հակամարտության գծեր եւ էլ ավելի կրճատելով հակամարտող կողմերի վարքագծի բանականացման հնարավորությունները:

Բացի դրանից, հակամարտության երկարաձգմանն ու թեժացմանը կարող են նպաստել հակամարտող կողմերի` այլ երկրներում իրենց հավատակիցների հետ ունեցած համերաշխությունը` նրանց կողմից ցուցաբերվող բարոյական եւ նյութական աջակցությունը (այդ թվում եւ զենքի մատակարարումների ու զինյալներ տրամադրելու միջոցով):

http://evrazia.org/article/1988

Նմանատիպ  նյութեր

Հայաստան-Հունաստան-Կիպրոս եռակողմ հուշագիր է ստորագրվել

Հայաստան-Հունաստան-Կիպրոս եռակողմ հուշագիր է ստորագրվել

June 2022

Հունիսի 24-ին Աթենքում Հայաստանի, Հունաստանի և Կիպրոսի միջև ստորագրվել է սփյուռքի հարցերի շուրջ եռակողմ համագործակցության հուշագիր: Հուշագիրը ստորագրել են ՀՀ...

Կարդալ ավելին

Մեդիայի թափանցիկությունը որակի տարբերանշան դեռ չի ընկալվում

April 2022

Մեդիայի թափանցիկությունը որակի տարբերանշան դեռ չի ընկալվում   Լաուրա ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆ «Ռեգիոն» հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Երևան   Հայաստանում այսօր լսարաններն ունեն...

Կարդալ ավելին

Տեղեկատվական ոլորտի կարգավորումն ու «փափուկ ուժի» խնդիրը

April 2022

Մեր խառնակ ժամանակներում, երբ փլուզվում է հին աշխարհակարգը, իսկ նորն էլ դեռ չի ստեղծվել, այնպիսի փոքր երկրների համար, ինչպիսին Հայաստանն...

Կարդալ ավելին
Հայաստանում խոսքի ազատության վիճակի և լրագրողների ու ԶԼՄ-ների իրավունքների խախտումների մասին 2021թ. տարեկան զեկույց

Հայաստանում խոսքի ազատության վիճակի և լրագրողների ու ԶԼՄ-ների իրավունքների խախտումների մասին 2021թ. տարեկան զեկույց

April 2022

Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտե 2021 թվականը լրատվամիջոցների գործունեության համար չափազանց բարդ տարի էր։ Դա պայմանավորված էր հետպատերազմյան Հայաստանում հասարակական-քաղաքական խոր...

Կարդալ ավելին

Մեր մասին

Հանդես` մտածող և ոչ անտարբեր մարդկանց համար

Պարբերականներ

  • Հունաստանի և Թուրքիայի հակամարտությունը կարող է տեղափոխվել նոր՝ ավելի սուր փուլ
  • Պատերազմի և խաղաղության անկանխատեսելի շղթան ու կովկասյան օղակը
  • Թուրքիա-Հունաստան․ երրորդ վճռական բախմանն ընդառա՞ջ

Հետադարձ կապ

+374-479-42693

[email protected]

© All rights reserved 2022 | The Analyticon.

  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian

© All rights reserved 2022 | The Analyticon.