Аналитикон
  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները
Аналитикон
  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները
Аналитикон
Արդյունք չի գտնվել
Դիտել բոլոր արդյունքները

Վրաստանը հանդես է գալիս «խելամիտ պաշտպանության» օգտին՝ ձգտելով մերձենալ եվրաատլանտյան կառույցներին

marut
April 2013

Մայքլ Սեսայր (Michael Cecire)
“World Politics Review“, ԱՄՆ

Վերջերս Վրաստանը հայտարարել է Մալիում ռազմական պատրաստության ապահովման ուղղությամբ Եվրամիության առաքելության մեջ սեփական ներդրում ունենալու մտադրության մասին: Սա վկայում է ոչ միայն այն մասին, որ Թբիլիսին շարունակում է մնալ եվրաատլանտյան առաքելությունների համար զորքեր մատակարարող հուսալի գործընկեր, այլև հուշում է հակաահաբեկչական պայքարում սեփական խորշ զբաղեցնել ձգտող Վրաստանի ռազմական հավակնությունների մասին: «Վրացական երազանքի» նոր կոալիցիոն կառավարության օրոք այս երկրի պաշտպանության նախարարությունը ձեռնամուխ է եղել մի շար բարեփոխումների իրականացմանը՝ զինված ուժերի կազմակերպչա-անձնակազմային կառուցվածքի հիշյալ համալիր խնդիրներին համապատասխանեցումն ապահովելու համար:

2012թ. հոկտեմբերին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրություններում Բիձինա Իվանիշվիլու կոալիցիայի անսպասելի հաղթանակից հետո նոր կառավարությունն անմիջապես վերահաստատել է Վրաստանի արևմտամետ կողմնորոշումը: Դրա մասին է վկայում նախապես ծրագրվածի համաձայն Աֆղանստանում ՆԱՏՕ-ի առաքելությանը մասնակցող վրացական ստորաբաժանման անձնակազմի թվաքանակի կրկնապատկումը, ինչպես նաև Միխեիլ Սաակաշվիլու ներկայումս ընդդիմադիր Միացյալ ազգային շարժման հետ համատեղ պատրաստված արտաքին- քաղաքական փաստաթուղթը, որում ամրագրված է Վրաստանի արևմտամետ կողմնորոշումը: Ի հեճուկս Միացյալ ազգային շարժման և իր արևմտյան դաշնակիցների՝ դեպի Ռուսաստան Վրաստանի սպասվող աշխարհաքաղաքական վերադիրքավորման մասին կանխազգուշացումների՝ այս երկրի եվրաատլանտյան ձգտումները կրկին իր արտաքին քաղաքական գործունեության առանցք են: Ու թեև Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները մի շարք ոչ անկարևոր բնագավառներում նկատելիորեն բարելավվել են, դրանք դարձյալ ամրակուռ կապակցված են Վրաստանի աշխարհաքաղաքական շահերի հետ:

Իրականում Վրաստանի նոր կառավարությունը կրկնապատկված ջանքերով է լծվել Արևմուտքի հետ հարաբերությունների բարելավմանը: Աֆղանստանում վրացական զինվորական ստորաբաժանումն ԱՄՆ-ից հետո ամենախոշորներից մեկն է: Բացի դրանից, վրացական զինված ուժերն իրենց առաջադրանքները կատարում են առանց որևէ նախապայմանի կամ բացառությունների: Վրաստանը ծրագրում է պահպանել Աֆղանստանում իր ոչ մարտական ներկայությունը նաև 2014թ. ծրագրված զորքերի դուրսբերումից հետո: Վերջերս Վրաստանը հայտարարել է, որ իր զորքերն է ուղարկելու Մալի՝ ԵՄ ուսուցողական առաքելության կազմում: Երբ ԵՄ արտաքին- քաղաքական գերատեսչության ղեկավար Քեթրին Էշթոնը Վրաստանին առաջարկել է մասնակցել սույն ոչ մարտական առաքելությանը, այն անմիջապես իր սկզբունքային համաձայնություն է հայտնել, թեև մանրամասները դեռևս ճշտված ու համաձայնեցված չեն:

Պարզ է նաև, որ Թբիլիսին կամենում է շտկել եվրաատլանտյան անվտանգության համար իր բեռ լինելու հանգամանքը, որը Վրաստանը ձեռք է բերել 2008թ. Ռուսաստանի հետ հնգօրյա պատերազմից հետո: Այժմ Վրաստանը ձգտում է սեփական ներդրումն ունենալ այդ անվտանգության համակարգի ամրապնդմանը:  Տվյալ ռազմավարության տարրերից է Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների բարելավումը: «Վրացական երազանքի» արտաքին-քաղաքական առաջնահերթությունների նախնական նախագծում ընկած էր «Վրացական երազանքի» հայտարարությունն այն մասին, թե Վրաստանը «չպետք է այլևս տեղ զբաղեցնի Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև տարաձայնությունների ցանկում»: Թեև Միացյալ ազգային շարժումն այս հայտարարությանը մերժողաբար է վերաբերվել և հաջողեցրել է այն դուրս հանել հետագայում ստորագրված համատեղ հռչակագրի տեքստից, հնչած արտահայտությունը վկայում է այն մասին, որ իշխող կուսակցության կողմից Ռուսաստանը դիտվում է ոչ միայն որպես Վրաստանի դեմ ահագնացող ֆիզիկական անվտանգության սպառնալիք և կորսված տնտեսական հնարավորություն, այլև՝ որպես ակտիվ արգելք եվրաատլանտյան կառույցների մեջ Վրաստանի ինտեգրվելու ճանապարհին:

Վրաստանի՝ որպես անվտանգության համար բեռի պատկերացումն էլ ավելի թուլացնելու համար պաշտպանության նոր նախարար Իրակլի Ալասանիան վրացական բանակում սկսել է իրականացնել մի շարք հիմնավոր բարեփոխումներ, որոնք վերաբերում են մի շարք լայնընդգրկուն հարցերի՝ թիկունքային կառավարումից մինչև զինված ուժերի կազմակերպչա-անձնակազմային կառուցվածքը: Վրաստանում գոյություն ունեցող՝ հիմնականում աղքատ ընտանիքներից զինծառայող զորակոչելու ուրույն համակարգն այսօր լուրջ փոփոխությունների է ենթարկվում՝ փուլ առ փուլ տեղը զիջելով կամավորականներից բաղկացած արհեստավարժ բանակին: Լրջորեն վերակազմավորվում է նաև Վրաստանի զինվորական պահեստազորի համակարգը, որը 2004 թ.՝ Միացյալ ազգային շարժման իշխանության գալուց ի վեր մի քանի անգամ բարեփոխումների էր ենթարկվել և իրեն շատ վատ է դրսևորել 2008թ. Ռուսաստանի հետ պատերազմում: Բարձրացվել է Աֆղանստանում ծառայող վրացի զինվորականների վարձատրության չափը: Պաշտպանության նախարարը նախապատրաստել է մի օրինագիծ, որը նախատեսում է 1.2 միլիոն դոլար գումարը  գերազանցող բոլոր գաղտնի գնումների հանդեպ խորհրդարանական վերահսկողության սահմանում: 2011թ. հուլիսից մինչև 2012թ. հոկտեմբերն ընկած ժամանակահատվածում պաշտպանական ոլորտում պետական կոռուպցիան «Transparency International» կազմակերպության գնահատմամբ արձանագրել է «D-» ցուցանիշը, որն աշխարհում ամենացածրերից է:

Սակայն, որոշ արևմտյան փորձագետների ամենամեծ հետաքրքրությունը, թերևս, կհարուցեն վրացական բանակի կազմակերպչա-անձնակազմային կառուցվածքում փոփոխություններ կատարելու՝ պաշտպանության նախարարության ծրագրերը: Ընդգծելով շարժունակության և ժամանակակից պահանջներին համապատասխանելու կարևորությունը՝ պաշտպանության նախարար Ալասանիան նվազեցնում է կանոնավոր բանակի թվաքանակը՝ նախապատվությունը տալով հատուկ նշանակության ուժերին և հրաժարվելով հետխորհրդային տարածության մյուս բանակներին բնորոշ ավելորդաբար ուռճացված կառուցվածքից:  Եզրահանգումներ կատարելով ՆԱՏՕ-ի «խելամիտ պաշտպանության» (Smart Defense) հայեցակարգից, որը ենթադրում է ուժերի և միջոցների միավորում և դրանց արդյունավետության բարձրացում ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների և նրանց գործընկերների միջև պարտականությունների բաշխման շնորհիվ, Վրաստանը փորձում է զարգացնել իր զինված ուժերը մասնագիտացման հիման վրա՝ հակաահաբեկչական գործողությունների օրինակով:

«Վրաստանը չի ձգտում չինական կամ ռուսական բանակի հետ համեմատելի բանակաշինության», – հայտարարել է Ալասանիան «World Politics Review»-ին հեռախոսով տված հարցազրույցի ժամանակ:  Նախարարը նշել է, որ Վրաստանը պետք է կենտրոնանա այն ոլորտների վրա, որոնց մեջ նա ի վիճակի է հասնելու առավելագույն արդյունքի՝ հաշվի առնելով սեփական պաշարների ընձեռած հնարավորությունները:  «Սա այն խորշն է, որը մենք կամենում ենք զբաղեցնել և որի մասին մենք ասում ենք մեր գործընկերներին», – նշել է նախարարը:

Նոր կառավարությանը ժառանգաբար հասած վրացական զինված ուժերի կազմում առկա է անհամապատասխանություն՝ Խորհրդային Միության ժամանակներից մնացած ցածր մարտունակույթամբ ծանրաշարժ զորամիավորումների և մարտական գործողությունների պատրաստ ստորաբաժանումների միջև, որոնցից շատերն ունեն Իրաքում և Աֆղանստանում մարտական գործողություններ վարելու փորձ: Բարեփոխումները նախատեսում են ավելի կուռ և ամբողջովին պայմանագրային կանոնավոր բանակի ստեղծում, որը 100 տոկոսով բաղկացած կլինի շարժունակ և արևմտյան մասնագետների կողմից պատրաստված ստորաբաժանումներից:

«Սա պահանջում է հատուկ նշանակության ուժերի հանդեպ ուշադրության բարձրացում»,- նշել է Ալասանիան, ընդգծելով, որ արդեն ներկայումս առանցքային արևմտյան գործընկերների հետ բանակցություններ են վարվում այս բնագավառում համագործակցության շրջանակները հստակեցնելու համար: «Մենք արդեն սկսել ենք բանակցությունները հատուկ նշանակության մյուս շատ մարտունակ ուժերի հետ», – հավելել է նա:

Որոշ վերլուծաբաններ կասկածում են վրացական բանակի ավելի ծանր բաղկացուցիչներից հրաժարվելու նպատակահարմարությանը՝ մատնանշելով Ռուսաստանի կողմից առկա տարածքային սպառնալիքը: Սակայն, ռազմական զսպման բավարար հնարավորություններ ունեցող ծանր մարտական ստորաբաժանումներ ունենալու համար հարկավոր է վրացական բանակի համապարփակ արդիականացում և թվաքանակի շոշափելի մեծացում, իսկ այս ամենի համար ծախսերն անհայթայթելի են: Դրա փոխարեն Վրաստանը ձգտում է բարձրացնել իր գրավչությունը որպես եվրաատլանտյան ինտեգրման թեկնածու: Միաժամանակ, նա նվազեցնում է լարվածությունն իր անջատողական տեղաշրջանների և Մոսկվայի հետ հարաբերություններում, զուգահեռաբար ստեղծելով այնպիսի ուժեր, որոնք համապատասխանելու են կայունացման և ահաբեկչության դեմ պայքարի պահանջներին, ինչի մասին ավելի ու ավելի հաճախ են խոսում ՆԱՏՕ-ում և ԵՄ-ում:

Քաղաքականության մեջ այս փոփոխությունն ընդհանուր կարծիքով արտացոլում է տարածաշրջանում ձևավորվող իրողությունները: Չունենալով բանակի թվաքանակի ծախսաշատ ավելացման հնարավորություն՝ Վրաստանը անվտանգության հարցերում արդեն իսկ կախված է այնպիսի գործոններից, ինչպիսին են Արևմուտքի աջակցությունը և Ռուսաստանի զսպվածությունը: Այնուամենայնիվ, Ալասանիայի բարեփոխումները, որոնց շրջանակներում ստեղծվում են ավելի լավ մարզված շարժունակ ուժեր, կարող են նպաստել տարածքային պաշտպանության համար ավելի պիտանի բանակի ձևավորմանը:

«Մենք բաց կերպով հայտարարել ենք, որ մտադիր չենք ռազմական ճանապարհով լուծել Ռուսաստանի հետ մեր ունեցած տարածքային խնդիրը [Աբխազիա և Հարավային Օսիա]: Մենք նախապատրաստվում ենք ոչ թե հարձակողական, այլ զուտ պաշտպանական ռազմագործողություններին»,- ասել է Ալասանիան:

Ձեռնամուխ լինելով բանակի բարեփոխմանը, բանակ, որն իրեն լավ է դրսևորել Իրաքում և Աֆղանստանում, Վրաստանը հույս ունի զբաղեցնել  հակաահաբեկչական գլխավոր ուժի խորշը: Այսօր, երբ Արևմուտքը գործարկում է խիստ տնտեսման ռեժիմ, իսկ Թբիլիսիի և Մոսկվայի հարաբերությունները բնականոնացման միտում են արձանագրում, Վրաստանի արժեքը եվրաատլանտյան անվտանգության համար կարող է էապես աճել:

Մայքլ Խիկարի Սեսայր. Սևծովյան տարածաշրջանի և Եվրասիայի գծով մասնագիտացող փորձագետ, Արտաքին-քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի (Foreign Policy Research Institute) գիտաշխատող և նույն ինստիտուտի  Ժողովրդավարական անցումների նախագծի (Project on Democratic Transitions) անդամ: Փորձագետի կարգավիճակով համագործակցում է նաև «Wikistrat»-ի հետ:

 

Հրապարակման բնագիրը՝ Georgia Embraces ‘Smart Defense’ in Euro-Atlantic Bid

Հրապարակվել է. 10/04/2013

http://inosmi.ru/sngbaltia/20130411/207953318.html

Նմանատիպ  նյութեր

Ռուսաստանի մեղսակցությունը Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղաշինության և խաղաղապահության մեջ

Ռուսաստանի մեղսակցությունը Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղաշինության և խաղաղապահության մեջ

December 2023

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող Ղարաբաղյան հակամարտության շրջանակներում Ռուսաստանի դերը և ռուս խաղաղապահ առաքելության լիակատար ձախողումը Սոսի Թաթիկյանի հոդվածի հիմնական...

Կարդալ ավելին

Գերմանիան պետք է կարևոր դեր խաղա Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների հարցում․ Շտեֆան Մայստեր

November 2023

Ինչո՞ւ է Գերմանիան ակտիվացել Հարավային Կովկասում, մասնավորապես, հայ-ադրբեջանական գործընթացում, ի՞նչ հեռանկարներ ունի հայ-գերմանական պաշտպանական համագործակցությունը և ինչպե՞ս Գերմանիան կարող է...

Կարդալ ավելին
Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացն ու մայիսյան ընտրությունները Թուրքիայում

Ինչո՞ւ են Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանվածները ձգտում ստանալ փախստականի կարգավիճակ

October 2023

Սոցիալ-տնտեսական խնդիրներից զատ, Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված անձինք բախվում են իրավական տարաբնույթ խնդիրների։ Նրանց մի մասը որպես լուծում տեսնում է իրենց...

Կարդալ ավելին
Ծայրահեղականության պատանդները․ ողբերգություն Մերձավոր Արևելքում

Ծայրահեղականության պատանդները․ ողբերգություն Մերձավոր Արևելքում

October 2023

Միքայել Զոլյան Մի քանի ամիս առաջ տեքստ էի գրում Մերձավոր Արևելքի հակամարտության մասին մի հեռուստահաղորդման համար, որը պետք է հայ...

Կարդալ ավելին

Մեր մասին

Հանդես` մտածող և ոչ անտարբեր մարդկանց համար

Պարբերականներ

  • 2024-ին ընդառաջ. Արցախն առանց հայերի, խաղաղության ու իրավունքների վերականգնման հույսեր
  • Հայաստանի Հանրապետության եռամիասնական գերխնդիրը 2024 թվականին
  • Հայաստանն ու Ադրբեջանը 2024 թ. նախաշեմին. խաղաղությու՞ն, թե՞ նոր պատերազմ

Հետադարձ կապ

+374-479-42693

[email protected]

© All rights reserved 2022 | The Analyticon.

  • Գլխավոր
  • Արխիվ
    • Արխիվ(2009-2011)
  • Հետադարձ կապ
  • Մեր մասին
  • Հրապարակումներ
    • Խմբագրական
    • Հոդվածներ
    • Արտատպություն
  • Խմբագրի ընտրանի
  • Armenian

© All rights reserved 2022 | The Analyticon.