Ալիևյան վարչակարգի անցկացրած ու ռուսաստանյան զորքերի լրիվ թողտվությամբ, իմա՝ հանցակցությամբ Արցախի հայաթափումից ու էթնիկ զտումից հետո Հայաստանն արտակարգ միջոցներ ձեռնարկեց ավելի քան հարյուր հազար հայրենակցի ընդունելու և տեղավորելու համար։ Ու հաջողվեց խուսափել ճգնաժամից, որը սովորաբար լինում է մեծաթիվ փախստականների առկայության պարագայում և որը վերջին տարիներին օգտագործվում է որպես «արդյունավետ» գործիք հայկական պետության ու հայ հանրության դեմ տարվող հիբրիդային պատերազմում՝ չկան վրանային ճամբարներ, չկա քաոս, չկա երկպառակություն «տեղացիների» ու «եկածների» միջև։ Ընդհակառակը՝ սրտացավություն կա թե՛ քաղաքացիների և թե՛ պետական կառույցների ներկայացուցիչների կողմից. հարյուրավոր կամավորներ, դրամահավաքներ՝ Հայաստանում ու Սփյուռքում։
Միևնույն ժամանակ, ակնհայտ է, որ բնակության նոր վայրերում մարդկանց տեղավորումը մի օրվա գործ չէ։ Մնում է հուսալ, որ անորոշ ապագայում արցախցիների՝ սեփական հայրենիքում իրենց տները վերադառնալու իրավունքը կամրագրվի քաղաքական ու դատաիրավական գործընթացների արդյունքում, բայց մինչ այդ գլխավոր խնդիրը լինելու է մարդկանց համար բնականոն կյանքի ապահովումը նոր պայմաններում։ Եւ դա այն դեպքում, երբ Հայաստանը 2022 թվականին արդեն իսկ ընդունել է մոտ հարյուր հազար մարդկանց, որոնք Ռուսաստանից փախել են՝ խուսափելու համար պատիժներից, զորահավաքից և այդ երկրի նկատմամբ աննախադեպ պատժամիջոցների արդյունքում իրենց մասնագիտությամբ զբաղվելու անհնարինության պատճառով։
Ավելի քան հարյուր հազար մարդ Արցախից, իմա՝ ավելի քան հարյուր հազար ճակատագիր, ուստի հայկական պետության ու հայ հանրության պարտքն է՝ նպաստել որոշակիությանն ու պարզությանը հենց նրանց մտքերում, ապահովելու համար նրանց հետագա կենսագործունեությունը Հայաստանի Հանրապետությունում՝ բոլոր հայերի տանը։ Ի՞նչ խնդիրներ են ծագել այս ընթացքում՝ իրավաբանական, սոցիալ-տնտեսական, հաղորդակցային, ինչպե՞ս են դասավորվում մարդկանց ճակատագրերը, ինչպե՞ս է կյանքը հունի մեջ մտնում նոր պայմաններում՝ հաշվի առնելով նաև հոգեբանական մեծ տրավման։ Այս մասին է մեր վերլուծական հանդեսի հերթական թողարկումը։
«Անալիտիկոն»-ի խմբագրություն
