Կոնստանս ԼԵՈՆ
Լրագրող
Փարիզ
Ֆրանսիան ստանձնում է Եվրոպայի Խորհրդի նախագահությունը 6 ամսով` ապրիլին կայանալիք Ֆրանսիայի նախագահական ընտրությունների ընթացքում։ Էմանուել Մակրոնը Անգելա Մերկելից ստանձնել է Եվրոպայի խորհրդանշական առաջնորդի կոչումը։ Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև պատերազմի պայմաններում Ֆրանսիան Հայաստանի հետ հարաբերություններում ամուր ռազմավարություն առաջ չի քաշում:
Մարտի 9-ին ավարտվեց ֆրանս-հայկական համագործակցության «Ambitions France Armenia» ֆորումը։ Այս առիթով նախագահ Մակրոնը հիշեցրել է Ֆրանսիայի կողմից Հայաստանին «անսասան աջակցության» մասին։ Դա եղել է Հայաստանի վարչապետի՝ Փարիզ կատարած այցի ժամանակ։ Այնուամենայնիվ, Լեռնային Ղարաբաղում լարվածության աճի ընթացքում Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարությունը զուսպ է մնում։
Ֆրանսիական Հետախուզական հետազոտությունների կենտրոնի (CF2R) հետազոտող Տիգրան Եգավյանի համար «Ambitions France Armenia» ֆորումը կարելի է համարել «հայ–ֆրանսիական հարաբերությունների ապաքաղաքականացում՝ փոխարինելով այն պատմականով և մշակութայինով»: Որպես ապացույց՝ Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև երկկողմ առևտուրը 2020 թվականին կազմել է հազիվ 2 տոկոս՝ Ադրբեջանի հետ նույն տարվա տասնապատիկ ավելիի դիմաց։ Կիբերանվտանգության, կրթության կամ սպառազինության ոլորտում ֆրանսիական այնպիսի մասնագիտացած ընկերության բացակայությունը Հայաստանում, ինչպիսին Thalès-ն է, հարցեր է առաջացնում։
Վերոնշյալ համաժողովում, որը հիմնականում բաղկացած է տնտեսական և մշակութային հանդիպումներից, Էմանուել Մակրոնը «ստուգում է հայկական արկղը» հաջորդ ընտրությունների համար՝ «առանց կոնկրետ ճանապարհային քարտեզի», ավելացնում է Տիգրան Եգավյանը։ Հետևաբար, համագործակցության միակ խողովակը մնում է տեղականը՝ Ֆրանսիայի տեղական իշխանությունների և Հայաստանի քաղաքների կամ շրջանների միջև: «Ֆրանսիան կարող է միջնորդության կոչ անել ընտրված պաշտոնյաներին՝ քաղաքացիական հասարակության միջոցով և օգտվել Ֆրանսիայի հայերի համակրանքի կապիտալից»,- բացատրում է նա։
Այս ֆորումը նաև առիթ եղավ, որ Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպի Եվրոպայի Խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելին, ով դերակատարում է ունեցել Ադրբեջանում հայ ռազմագերիների ազատման շուրջ դիվանագիտական բանակցություններում։ Մինսկի Խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներից է Ֆրանսիան, «ռուս-թուրքական համագործակցությունը արևմտյան ուժերին հեռու է պահում տարածաշրջանից, այդ թվում՝ Փարիզին, որը տարածաշրջանում իրեն պարտադրելու միջոցներ չունի», նշում է Տիգրան Եգավյանը։
Բացի դրանից, Ֆրանսիան պահանջված գազի երկու տոկոսը ներկրում է Ադրբեջանից, ինչը կարող է աճել Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների դեպքում: Ուկրաինական պատերազմով Հայաստանը հայտնվել է «երկու քարի արանքում». «Եթե Ռուսաստանը պարտվի,- պարզաբանում է Տիգրան Եգավյանը,- Հայաստանը կկանգնի անվտանգության խնդրի առաջ, եթե Ռուսաստանը հաղթի՝ կունենա ինքնիշխանության խնդիր»:
«Air School and Sciences Po Aix»-ում դասախոսող Թալին Փափազյանի կարծիքով՝ «Հայաստանը պետք է դիվանագիտորեն գործի, որպեսզի այս առանց այն էլ ծանր իրավիճակը չվատթարանա, քանի դեռ բանակի՝ հազիվ մի տարի տևող կառուցվածքային բարեփոխումները առաջ են ընթանում, և Հայաստանի՝ իր սահմանները պաշտպանելու կարողությունները բարելավվում են»:
