Փարիզի նախաձեռնությամբ 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում հրավիրվեց Եվրոպական քաղաքական համայնքի առաջին գագաթնաժողովը՝ եվրոպական 44 երկրների նախագահների ու կառավարությունների ղեկավարների մասնակցությամբ։ Եվրոպական Միության անդամ երկրների առաջնորդներից բացի գագաթնաժողովին մասնակցում էին նաև Մեծ Բրիտանիայի վարչապետը, Թուրքիայի նախագահը, բալկանյան և «չեզոք» երկրների ղեկավարները, վերջիններիս թվում այնպիսի երկրներինը, ինչպիսին են Ֆինլանդիան և Շվեդիան, որոնք վերջերս պատմական որոշում են ընդունել ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու մասին, այսինքն՝ արդեն իսկ չեզոք չեն։ Հրավիրվել էին նաև Հայաստանի, Վրաստանի, Ադրբեջանի, Ուկրաինայի, Մոլդովայի ղեկավարները, բայց ոչ Բելառուսինը և, բնականաբար, ոչ էլ Ռուսաստանինը։ ԵՄ գլխավոր դիվանագետ Ժոզեպ Բորելի խոսքերով՝ դա առանց Ռուսաստանի ապագա միասնական Եվրոպայի գագաթնաժողովն էր՝ ինչպես Եվրոպայում, այնպես էլ «Եվրոպա+»-ում (Հարավային Կովկասով ու Թուրքիայով հանդերձ) ռուսաստանյան գործոնի անշրջելի էռոզիայի համապատկերում։
Բնական է, կենտրոնական իրադարձությունը, որն արմատապես փոխել է իրադրությունն ինչպես ողջ աշխարհամասում, այնպես էլ միջազգային հարաբերությունների ողջ համակարգում, հանդիսանում է Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմի ընթացքը։ Պատերազմն ԱՄՆ-ին ստիպել է հիմնովին վերանայել անդրատլանտյան քաղաքականությունը, Բայդենի վարչակազմի մոտեցումները, ամերիկյան քաղաքականության մեյնսթրիմը, Ազատ Աշխարհի առաջնորդ երկրի քաղաքական ողջ դասակարգի առաջնահերթությունների հիերարխիան։
Սեպտեմբերի 13-14-ին տեղի ունեցած և փաստացի ոչնչով ու ոչ մի կերպ չսադրված պատերազմը Հայաստանի սահմաններին ու Հայաստանի տարածքում, պատերազմ, որը սանձազերծել է Ալիևի վարչակարգը և որը կանգնեցվել է Վաշինգտոնի գործուն ճնշման տակ, ինչպես նաև ռուսաստանյան բանակի զանգվածային պարտություններն Ուկրաինայում. այս ամենն էր այն դրդապատճառը, որը Եվրոպային էլ ստիպեց վերանայելու մեր տարածաշրջանի նկատմամբ վերաբերմունքը։ Եվ ահա այս համապատկերում էլ կայացան Հայաստանի ու Թուրքիայի առաջնորդների առաջին տետ-ա-տետ հանդիպումն ու Հայաստանի, Ադրբեջանի, Ֆրանսիայի առաջնորդների և Եվրոպական Խորհրդի նախագահի առաջին քառակողմ հանդիպումը։
Հայաստանն ու Ադրբեջանը պայմանավորվել են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու մասին, դրանով իսկ հաստատելով իրենց վաղուց առկա պարտավորությունները, որոնք բխում են ՄԱԿ կանոնադրությունից և Ալմա-Աթայի հռչակագրից։
Ինչպես և ինչով Պրահայից հեռացան Հայաստանը, տարածաշրջանը, ընդհանուր առմամբ՝ Եվրոպան, և ինչ պետք է անել հետո՝ այս մասին կարդացեք մեր նոր թողարկման հեղինակային հոդվածներում ու արտատպություններում։
«Անալիտիկոն»-ի խմբագրություն
