Եվրոպական Հանձնաժողովը նոյեմբերի 8-ին հրապարակեց Եվրամիության ընդլայնման քաղաքականության վերաբերյալ 2023 թվականի զեկույցը, որով Եվրոպական Խորհրդին առաջարկեց Վրաստանին տալ Եվրամիության անդամակցության թեկնածու երկրի կարգավիճակ։ Այլ կերպ ասած՝ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո առաջին անգամ ԵՄ-ն որոշում ընդունեց մեր տարածաշրջանը կամ առնվազը դրա մի երկիր դիտարկել որպես ընդլայնման «հորիզոն»։ Բրյուսելի մոտեցումներն արմատապես փոխվում են, և դա արդեն փաստ է։ Քանի որ նույնիսկ ԵՄ ընդլայնման քաղաքականության գաղափարի կենսագործման առաջին տարիներին, երբ հետխորհրդային եվրոպական երկրները (Հայաստանն այդ թվում) բանակցություններ էին վարում ԵՄ հետ ասոցացման համաձայնագրի շուրջ, խոսքը միայն գնում էր «Եվրոպայի հետ մերձեցման» , բայց ոչ անդամության մասին։ Ու դրա գլխավոր հիմնավորումը հետևյալն էր՝ «Պետք չէ Ռուսաստանին գրգռել»։
Թե այդ ամենն ինչի հասցրեց՝ պարզապես պետք է նայել հետագա դրամատիկ, իսկ երբեմն էլ՝ ողբերգական իրադարձությունների ժամանակագրությանը, իրադարձություններ, որոնք Եվրոպան չէր տեսել 1945-ից ի վեր, Ռուսաստանն էլ միշտ «գրգռված է», իսկ 2022 թվականից՝ հարևանի դեմ լայնածավալ պատերազմի մակարդակով, ընդսմին՝ մերժելով որպես անկախ պետություն այդ հարևանի գոյության իրավունքը։
Այս ամենը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ Հայաստանը որպես պետություն նույնպես գոյաբանական մակարդակի մարտահրավերի առջև է կանգնած, և այդ մարտահրավերի հաղթահարումը դիտարկվում է բոլոր քաղաքականությունների ռազմավարական վերանայման միջոցով՝ անվտանգության քաղաքականությունից ու արտաքին քաղաքականությունից մինչև նոր դաշինքների ձևավորումը։ Ու այս առումով ԵՄ-ին անդամագրվելու նպատակով Վրաստանին որպես թեկնածու հաստատումը հնարավորությունների դուռ է բացում նաև Հայաստանի համար՝ մեծացնելով նրա շանսերը։
Միևնույն ժամանակ, ակնհայտ է, որ Վրաստանի համար դա միայն ուղու սկիզբն է, իսկ Հայաստանի համար՝ առավել ևս։ Բրյուսելն արդեն իսկ հայտարարել է ԵՄ-ի նախապատրաստության մասին՝ 2030 թվականին «մեծ ընդլայնում» իրականացնելու համար, և թեկնածուի կարգավիճակ է տրվելու այն երկրներին, որոնց հետ սկսվելու են բանակցությունները, իսկ հետո որոշում կընդունեն այդ «ակումբն» ընդունվելու մասին. չուշանալու համար շտապել է պետք։
Մեր վերլուծական հանդեսի նոր թողարկումը Վրաստանի մասին է, թե ինչպես են այնտեղ կատարում անդամության շուրջ բանակցությունների սկզբի համար նախատեսված «տնային աշխատանքը», և ինչպես է դա դիտարկվում Երևանից ու Թբիլիսիից։
«Անալիտիկոն»-ի խմբագրություն
